مطالعه و بررسی تفکیک جنسیتی نیروی کار در دورۀ آغاز ایلامی: بر اساس بازخوانی گل‌نبشته‌های شوش، ملیان و یحیی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری باستان شناسی، دانشگاه علوم و تحقیقات

2 دانشیار باستان شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ورامین پیشوا.

چکیده

باستان­شناسی جنسیت در چند دهه اخیر به تفاوت‌های جنسیتی میان مردان و زنان در طول تاریخ پرداخته است. این که زنان از چه زمان پا به عرصه و فعالیت­هایی غیر از مشاغل خانگی زده­اند، سؤالی است که ذهن افراد بخصوص باستان­شناسان را درگیر خود کرده است. یکی از دوره­هایی که اطلاعات خوبی از وضعیت دو گروه جنسیتی در اختیار  پژوهشگران قرار می­دهد، دوره آغاز ایلامی است. این جامعه در اواخر هزاره چهارم قبل از میلاد دارای پیچیدگی­های زیادی در تقسیم بندی کار بود. تولید تخصصی در این جوامع اغلب شامل تولید خانگی و پرداخت دستمزد به کارگران گوناگون را نشان می­دهد. در بسیاری از مشاغل زنان و در موارد اندکی کودکان، هم پای مردان به کارهای تولیدی مشغول بودند که حاصل فعالیت آن­ها به پرداخت دستمزد منجر می­شد و احتمالا مدیران در دوران آغاز ایلامی با مدیریت کردن منابع انسانی کار می­کردند. در بیشتر مواقع تولید در جامعه آغاز ایلامی در زمینه­های داخلی صورت می­گیرد و این تفکیک جنسیتی نیروی کار، با توافق در داخل خانواده شروع شده و به زمینه­های اجتماعی، اقتصادی و سیاسی رسیده است. تعداد زیادی گل­نبشته از این دوره به دست آمده که جزو قدیمی­ترین خطوط نگارشی خاورمیانه است که تعداد و میزان جیره روی آن‌ها مکتوب شده است. در این مقاله با بازخوانی متونی که نیروی کار و مشاغل تولیدی و دامداری را ثبت کرده­اند، به روشن شدن بیشتر وضعیت زنان فلات ایران در پایان هزاره چهارم ق.م و همچنین نقطه قوت این دوره با توجه به آن پرداخته می­شود 

کلیدواژه‌ها