2
esearch fellow in CNRS team Archéorient (UMR 5133)
چکیده
کهنترین سیستمهای نوشتاری شناخته شده در جهان از خاور نزدیک(خاورمیانه) به دست آمده است که احتمالاً در اواخر هزاره چهارم ق.م ظاهر گشته‌اند و شامل دو نگارش متفاوت می‌باشند که عبارتند از: آغازمیخی در جنوب بین‌النهرین و نگارش آغازایرانی در فلات ایران. این سیستمهای نگارشی برای اهداف اداری و حسابداری مورد استفاده قرار می‌گرفتند و با وجود اینکه بیشتر نشانه‌های آنها با یکدیگر متفاوت است، اما قرابت‌ها و شباهت‌های مهمی در بین این دو وجود دارد که شامل شباهت سیستمهای عددی و نشانه‌های مقدار عددی است. خط آغازایرانی(قدیم) در اوایل هزاره سوم ق.م به دلیل نامعلومی به آغاز نگارش(میانی) می‌رسد و سپس در نیمه دوم هزاره سوم به آغاز نگارش ایرانی (جدید=ایلامی سطری) تبدیل می‌شود و در انتهای هزاره سوم ق.م خط میخی که ریشه از تطور آغازمیخی در بین‌النهرین را داشت در فلات ایران رواج می یابد و با گذشت چند نسل در اوایل هزاره دوم ق.م نگارش ایرانی ناپدید می شود. این خط بیش از 1400 سال تداوم داشته است و در این مدت تنها تطور ظاهری و شاید ساختاری تجربه کرده بود اما در نهایت مغلوب خط میخی می شود و شاید این جایگزینی به دلیل نفوذ فرهنگی فرامنطقه ای خطوط میخی بوده است. به همین دلیل، اگرچه بیش از یک قرن از کاوش فرانسویان در شوش می گذرد و خطهای پیدایش نگارش ایرانی شناخته شده است، اما هنوز تا حد زیادی رمزگشایی نشده است و در نهایت فقط عناصر مشترک با نوشته اولیه-میخی (مانند سیستم های عددی) به خوبی درک می شوند. در پژوهش حاضر با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و گردآوری اطلاعات به روش اسنادی سعی بر معرفی شیوه درست بازخوانی ساختار آغاز نگارش ایرانی دارد که در نتیجه بستری مناسب برای رمزگشایی بیشتر قدیمیترین نگارش آغاز ایرانی فراهم می آید.
)